Media

67e Berlinale Film Festival

Het was koud deze keer in Berlijn. Rond het Sony Center in het voormalige Oost-Berlijn vond de 67ste editie van de Berlinale plaats. Voor mij zelf was het de 25ste keer dat ik rondliep op deze combinatie van festival en markt. Na Cannes en net voor Venetië het meest prestigieuze filmfestival. Waar filmmakers, acteurs, agenten, pers, exploitanten, distributeurs en sales agents uit de hele wereld bij elkaar kwamen om zowel de door het festival geselecteerde films als de op de markt vertoonde films en/of aangeboden filmplannen te beoordelen.

Het gaat slecht met de door piraterij geteisterde branche. Dat horen we al jaren en steeds weer verbazen we ons over het weer mindere aanbod, de verkopers en de distributeurs die failliet gaan en het kortere bezoek van minder mensen aan elk festival. Mij hoor je daar niet over klagen. Waar je vroeger blij mocht zijn met een haastige curryworst buiten om de hoek van het Martin Gropius Bau waar de markt wordt gehouden, kun je nu tenminste normaal lunchen en ook 's avonds genieten van de vele restaurants in Berlijn.

Toch bleven de verkopers, met nog steeds hetzelfde enthousiasme alsof er niets veranderd was, de volgende droom op celluloid aan de man of vrouw te brengen: een zoveelste Liam Neeson Taken versie maar dan nu in Scandinavië voor 1 miljoen euro of Nicolas Cage nummer zoveel (ben de tel kwijt geraakt). Want je kunt als distributeur je wel proberen te beheersen maar uiteindelijk heb je weer een locomotief nodig in de wereld waar je volgens de helaas te jong overleden Robbert Wijsmuller zo belangrijk bent als je volgende film.

Een wereld waar nieuwe geruchten elke seconde geboren worden. Over onontdekte pareltjes of ontdekte flops, over het aloude failliete Fortissimo Films wat nieuw leven ingeblazen zou zijn met Chinees geld met een Nederlands wapenhandel luchtje. De in elke markt weer opduikende nieuwe speler met een zak met geld. De nieuwe plannen van Amazon en Netflix. Volgens sommigen de sluipmoordenaars van onze branche. Monsters die we zelf zouden hebben gevoed om ons op te vreten zodra ze groot genoeg zijn. Monsters die geen enkele interesse zouden hebben in de toekomst van de lokale filmindustrie.

Toch vormen ze voor vele distributeurs en sales agents de welkome life line of voor sommige zelfs het infuus in barre tijden. De vele filmproducenten die gedeeltelijk zouden overstappen op het produceren van tv drama door het makkelijke nieuwe geld van Videoland en KPN. De laatste nieuwe of aangepaste belastingvoordeeltjes in de diverse landen. Waaronder de plannen in Nederland om de 18 miljoen euro die de afgelopen 3 jaar is bespaard uit de monden van filmmakers nu geheel of gedeeltelijk te gebruiken voor hoogwaardig tv drama.

Ooit zijn de filmmarkten zoals Berlijn opgezet om onafhankelijke producties door middel van voorverkoop op basis van een script te kunnen financieren. Buiten enkele conceptmatige films met grote namen of grote regisseurs is het steeds moeilijker geworden om films vooraf te verkopen. Films worden nu vaak verkocht als ze al klaar zijn en dan vaak ook pas wanneer ze draaien op een groot festival, het liefst in de competitie. Maar dan blijkt de mening van de aanwezige pers, exploitanten en tv inkopers een belangrijke rol te spelen of ze ook daadwerkelijk worden aangekocht in een land als Nederland.

Maar jouw concurrent weet dit waarschijnlijk ook, waardoor er op een paar projecten nog steeds wordt overgeboden. Vele films blijven daardoor op de plank liggen en de volgende markt zijn ze alweer oud. Dit wordt nog een keer versterkt doordat festivals steeds vaker het aanbod beperken tot films van oude meesters en films die niet uit te brengen zijn. Berlijn heeft de laatste jaren bijna geen Nederlandse films in de hoofdcompetitie gehad - dit geldt ook voor de twee andere A-Festivals - naast Ja Zuster, Nee Zuster vele jaren geleden had ik zelf twee jaar geleden met Eisenstein in Guanajuato de enige.

Dit jaar heeft de jury een Nederlandse tint met Paul Verhoeven als juryvoorzitter. Ben benieuwd of Pauls invloed te merken zal zijn. Door het bekroonde Elle (waar geen cent Nederlandse financiering in zat) is er wederom weer veel belangstelling voor nieuwe projecten van Paul, ook voor het project wat wij na Zwartboek al jaren van de grond proberen te krijgen: De Stille Kracht. Alleen dan nu helaas niet in het Nederlands door het gebrek aan steun in eigen land.

Zelf was ik er dit jaar om te zorgen dat oudere films van mij geëxploiteerd konden worden, coproducenten te vinden voor mijn projecten zoals onder meer de voor Berlijn zeer toepasselijke Marinus van der Lubbe film. De Reichstag is inmiddels herbouwd en van de andere materiële schade in Berlijn en in rest van de wereld is niets meer te merken. Maar hopelijk zijn we in deze populistische tijd niet de miljoenen doden vergeten en het leed voor miljoenen anderen. Natuurlijk ging het in Berlijn over Trump maar zelfs de naderende verkiezingen in Nederland worden gezien als graadmeter.

Was er dan niets leuks in Berlijn? Daar was het jaarlijkse hoogtepunt en het was nog een Nederlands feestje ook. Begonnen ooit als klein feestje in het appartement van agent Vanessa Henneman, met bezoek van de politie als gevolg, is de party van Vanessa nu uitgegroeid tot een massale gebeurtenis waar de talenten die zij vertegenwoordigt voor worden ingevlogen. Dus aan vrouwelijk schoon geen gebrek. Het gevolg is nu dat zelfs Duitse producenten vragen of wij ze op de gastenlijst kunnen krijgen van dit evenement. Gevolg: lange wachtrijen en een streng deurbeleid.

Het werd laat. Een avond later eindigde ik op een merkwaardig maar gezellig feestje van een Duitse sales agent waar je pizza's kon eten op een buitenpleintje. Zoals al gezegd was het koud in Berlijn maar dat viel me pas echt op toen ik merkte dat mijn van binnen meegebrachte biertje aan het bevriezen was. De volgende dag werd ik brak wakker terwijl ik nog wat films probeerde aan te kopen voor ons kleine distributiebedrijfje Periscoop Film. Een bedrijf wat zich specialiseert in het aankopen van op het oog kleine pareltjes die zijn blijven liggen, zoals afgelopen jaar The Wolfpack, Janis: Little Girl Blue, Poesía Sin Fin en eind maart de met een Oscar genomineerde documentaire Life, Animated. Of dat deze markt is gelukt laat ik jullie de volgende keer weten.

Op de weg terug naar vliegveld Tegel had ik nog even contact met mijn goede vriend Tero Kaukomaa de producent van - Nazi's on the Moon - Iron Sky, waar ik de executive producer van was. Hij had een fan screening van Iron Sky 2. Tero staat denk ik voor waar het in deze business om gaat: een bevlogen compromisloze dromer. Dat is niet altijd makkelijk voor zijn medeproducenten maar met mensen zoals hij is er nog hoop in deze business. En deze keer zitten de Nazi's verborgen in de aarde...

San Fu Maltha is oprichter van Fu Works en mede-oprichter van Pericsoop Film

www.fuworks.nl
www.periscoopfilm.nl
www.berlinale.de

16-02-2017